Van Istanboel naar Ankara

De boot naar Yalova was niet geheel wat ik me ervan voorstelde. In 1988 vertrok deze nog vanaf de kade bij de Galatabrug en stopte onderweg ook bij de Prinseneilanden. Die kade is nu in onderhoud en dus namen Dom en ik de autoferry vanaf Yenikape aan de  zuidkant van Istanboel. Aan boord ontmoetten we een Turkse fietser die ons afraadde om via Orhangazi naar het Iznikmeer te fietsen. Mijn oorsponkelijke plan was om via die stad naar Gölyaka en daarna naar Iznik te fietsen. In Gölyaka heb ik in 1988 drie maanden gebivakkeerd toen ik opgroef op Ilipinar Höyük en het leek me leuk die plek weer te zien. Het voorstel van de Turkse fietser was om eerst langs de kust te gaan naar Altınova en daar het binnenland in te rijden. Volgens hem was die route veel mooier. Er zou een mooie brug zijn, en nog belangrijker, de weg was vlak, geen heuvels.

De weg was inderdaad erg mooi, evenals de brug, maar na 20 km fietsen landinwaarts zaten we al op 320 m hoogte. Na een korte afdaling bereikten we het meer en waren daarna al snel in Iznik.

Onderweg draaide een trekker met aanhanger naast ons de weg op. Op de aanhanger zat een vrouw met vermoedelijk haar dochter. Verder stonden er tientallen kratten met felgroene vruchten op de kar. De vrouw gebaarde ons dat we van die vruchten moesten pakken. Met gevaar voor eigen leven wist ik me naast de aanhanger te wringen, ondertussen het tegemoetkomend verkeer ontwijkend, en pakte twee vruchten, het waren pruimen. Ik gaf er een aan Dom en at zelf de andere op. De pruimen waren nogal zuur, maar smaakten prima. De vrouw gaf aan dat we er meer moesten nemen, maar wij vonden het te gevaarlijk om de aanhanger nog een keer te benaderen.

Iznik

Het provinciestadje Iznik is nog slechts een schaduw van de machtige stad die het ooit was. In de Romeinse tijd had Nicea, zoals de stad toen heette veel aanzien en was gastheer van verschillende concilies, zoals het beroemde concilie van 325 na Chr., geopend door keizer Constantijn, waar onder andere het dogma van de Heilige Drie-eenheid werd geformuleerd. Dat heeft me altijd geïntrigeerd; het idee dat in de eerste eeuwen van het Christendom discussie werd gevoerd over de Goddelijke status van Jezus. Alleen daarom a wilde ik hier nog een keertje heen. Van alle Romeinse resten is vooral de stadsmuur indrukwekkend. Deze is nog grotendeels aanwezig en omsluit het oude centrum. In de Ottomaanse tijd werd de stad vermaard door haar keramische producten. De handwerkslieden waren door Sultan Selim meegenomen uit het in 1514 veroverde Tabriz. Het kost moeite om van dit rijke historische verleden nog iets terug te vinden.

Wij streken neer in een hotelletje en omdat we pas om half negen aan tafel konden, bracht ik een bezoek aan de lokale barbier. Je laten scheren in Turkije is altijd een feestje. Zittend in de stoel zie je de barbier de ‘cut throat razor’ prepareren. Daarna wordt water gekookt en de kwast met kokend water door de zeep gehaald. Het inzepen is een kunst op zich en daar neemt hij de tijd voor. Daarna wordt het spannend en met ervaren halen wordt het gezichtshaar verwijderd. De kunst is om geen grimassen te trekken, want dat verstoord het proces. Nadat het scheren klaar is, worden met een aansteker de haren in je oren weggeschroeid en met een philishave worden de haartjes bovenop je wangen weggehaald. Vroeger gebeurde dat met een twee stukjes garen die over je huid werden gerold waardoor de haartjes werden geëpileerd, maar de tijden veranderen. Daarna nog een heerlijk reukwatertje en je kan er weer een weekje tegen. 😉

Eskişehir

De dagen na Iznik bestonden vooral uit klimmen en snelwegen. Hoewel ik streefde naar het vermijden van snelwegen lukte dat niet altijd en inmiddels heb ik vele kilometers over vluchtstroken gereden. Niet wat je je voorstelt bij een fietstocht. Vanaf Iznik ging de weg geleidelijk omhoog en na twee dagen bereikten we Eskişehir. Deze stad met ruim 700.000 inwoners is een pareltje. Door het centrum loopt een riviertje met daarlangs een voetgangersgebied met cafeetjes en restaurantjes.

Eskişehir

Ons hostel lag in een wijkje met vele cafeetjes en eethuisjes en had een uiterst mondaine uitstraling. Het deed erg studentikoos aan en ook hier zijn hipsters inmiddels een alledaags straatbeeld. We zijn hier een dagje gebleven om bij te tanken en ik om een artikel af te ronden. De twee Haagse Arubaanse jongens die we in Istanboel hadden ontmoet, sloten zich later op de dag weer bij ons aan. Gevieren fietsten we de volgende dag in oostelijke richting over kleine wegen in de richting van Gordion, tegenwoordig Yassihöyük.

Onderweg zagen we meerdere vluchtelingenkampen waar mensen in tenten gemaakt van plastic zeil moeten zien te overleven. Dit maakte veel indruk op mij. Doordat we een verkeerde afslag namen belandden we uiteindelijk in Polatlı, een soort Almelo maar dan groter. Daar nam ik afscheid van mijn reisgenoten. Zij wilden met de bus naar Ankara om visa te regelen en ik wilde alsnog een bezoek brengen aan Gordion.

 

Gordion

De etappe naar Gordion was kort, nog geen 20 km, maar begon met een gemeen klimmetje. Daarna volgde een lange afdaling en plotseling reed ik een landschap dat gedomineerd werd door enorme grafheuvels die vaak tientallen meters hoog zijn. De grootste heuvel, met een hoogte van 53 meter ligt tegenover het archeologisch museum in Yassihöyük en wordt algemeen toegeschreven aan de Phrygische koning Midas.

Koning Midas kennen we vooral als mythische figuur, die van de Griekse god Dionysos een wens mocht doen. Midas wenste dat alles dat hij zou aanraken in goud zou veranderen. Toen hij wilde gaan eten zag hij de stompzinnigheid in van zijn wens, ook het brood dat hij aanraakte veranderde in goud. Hij smeekte Dionysos om de wens ongedaan te maken en deze stemde daarin toe. Als Midas zijn handen zou wassen in de rivier Paktolos zou hij verlost worden van zijn ‘kwaal’. Aldus geschiedde en sindsdien wordt goud gevonden in deze rivier. In een andere mythe riep Midas de toorn van Apollo over zich af en zo kwam Midas aan zijn ezelsoren.

De grafheuvel van Midas en de grafkamer

Toch lijkt Midas een historische figuur te zijn die regeerde over Phrygia aan het eind van de achtste eeuw voor Christus. De hoofdstad van dat rijk is Gordion, vernoemd naar de vader van Midas, Gordius. Het lijkt waarschijnlijk dat hij, en niet Midas is bijgezet in de grote grafheuvel. Deze heuvel is in de jaren vijftig van de vorige eeuw onderzocht en bevat een grafkamer gebouwd van enorme ceders. Dendrochronologisch onderzoek heeft aangetoond dat de kamer gedateerd moet worden rond 740 v. Chr. en dat is vroeger dan de regeringsperiode van Midas.

Aardewerk uit Gordion en een chalcolithisch graf dat in de omgeving is gevonden

Alexander de Grote

Gordion is ook beroemd door een bezoek van Alexander de Grote. In de tempel van Zeus in Gordion werd een knoop bewaard die ooit de dissel van een strijdwagen met het juk verbond en die onontwarbaar was. De knoop zou zijn gemaakt door Gordius. Het verhaal ging dat degene die de knoop zou ontwarren, heerser over geheel Azië zou worden. Alexander ging de uitdaging aan, maar faalde in het ontrafelen ervan en werd toen zo boos dat hij met zijn zwaard de knoop doorhakte.

De archeologische resten van Gordion.

Overnachting in Yassihöyük

In het museum ontmoette ik drie dierenartsen die het vee in het dorp aan het vaccineren waren. In hun pauze brachten ze een bezoek aan het museum. Een van hen sprak redelijk Engels en ik vroeg via hem aan de museumgids of ik naast het museum mijn tent mocht opzetten. De dierenarts had echter een beter idee. Hij belde het dorpshoofd en regelde dat ik daar mocht kamperen. Hij zorgde er ook voor dat ik ’s avonds te eten zou krijgen. Ik reed op mijn fiets achter hun auto aan naar mijn kampeerplaats en zette mijn tent op aan de rand van het dorp.

’s Avonds kreeg ik een enorme maaltijd en mijn gastheer gaf aan dat ik de volgende ochtend ontbijt mocht komen halen. ’s Nachts werd ik nog even opgeschrikt door een stuk of drie herdershonden die het nodig vonden om luid blaffend rondom mijn tent te rennen.

Toch naar Ankara

Mijn plan was om van Gordion naar Hattusas te fietsen en daarbij in een grote boog om Ankara heen te gaan. Dat bleek lastiger dan ik had gedacht. Ik reed over kleine wegen door gehuchtjes waar geen winkels waren en daar had ik niet op gerekend. Na een vrij korte etappe belandde ik in een dorpje waar ik vroeg of ik mijn tent mocht opzetten. Dat was geen probleem. Ik had nog een pakje soep en een blik kidneybonen dat ik al vanaf Belgrado meezeulde en het avondeten leek dan ook geen punt. Ik was moe en al voor acht uur lag ik in mijn tent te lezen tot ik werd geroepen door een buurman. Deze kwam met een dienblad met een avondmaal en een heel brood en wenste mij smakelijk eten.

Goedemorgen

De volgende ochtend fietste ik in oostelijk richting verder, maar in geen van de gehuchten was een winkeltje te vinden. Na 40 km kwam ik op een grote weg richting Ankara. Omdat ik me al een aantal dagen niet had kunnen wassen kreeg ik steeds meer behoefte aan een douche en dus besloot ik om toch de hoofdstad te bezoeken. Om vijf uur zocht ik in een dorpje een kampeerplek en fietste langs de moskee. Ik vroeg de mannen die net naar buiten kwamen of ik mijn tent op het lokale trapveldje mocht zetten. De heren keken elkaar eens aan en concludeerden dat ik beter mijn tent in de tuin van de moskee kon zetten. Zo gezegd, zo gedaan en zo stond ik op nog geen 15 m van de minaret van waaruit de imam ’s avonds om half negen aangaf dat de zon onder was. Ik had zelf stiekem al in een restaurant gegeten en zat wat met mijn brander te prutsen die niet goed werkte toen, iets na half negen de vrouw van de imam kwam met het avondeten. Het is telkens weer verbazingwekkend hoe gastvrij de bevolking is in dit land. Ook onderweg krijg je vaak thee of koekjes aangeboden waarvoor niet betaald mag worden.

Gisteren naar Ankara gefietst. Ik zag daar tegenop omdat Ankara, meer nog dan Istanboel bestaat uit heuvels. De tocht verliep echter heel soepel. Vanuit het zuiden kwam ik via Gölbaşı door een park en daarna een landweg tot vlakbij het centrum. Daar werd het nog eventjes heel lastig met klimmetjes die ik lopend moest doen omdat ze te steil waren. Vandaag een rustig dagje, kleren wassen, waarschijnlijk een bezoekje aan het archeologische museum en nadenken over de volgende etappes die me naar Hattusas moeten voeren.