De eerste meters

Ietwat schichtig loop ik in het begin door de straten van Guatemala-stad; de stad wordt niet direct als veilig omschreven. Maar naarmate ik langer rondloop door het centrum zie ik gezinnen die genieten van hun vrije tijd en al slenterend door de winkelstraat gaan. Opvallend is wel het grote aantal gewapende mannen in winkels, restaurants, banken en heel bijzonder: apotheken. Ook op straat lopen veel zwaar bewapende agenten. Toch is de sfeer over het algemeen gemoedelijk en her en der treden straatartiesten op zoals ‘levende standbeelden’ en xylofoonspelers. Daarnaast ook hier heel veel bedelaars.

In het noordelijk deel van het centrum ligt het Plaza de la Constitucíon waar allerlei stalletjes staan met boeken, maar vooral stalletjes met heel veel eten. Naast de fontein zitten vrouwen in traditionele kleding die mais en andere zaden verkopen om aan de duiven op het plein te voeren. De duiven op hun beurt zijn zo dik en vet dat ze nauwelijks nog van de grond komen als ze hun vleugels uitslaan en zijn bijna niet meer geïnteresseerd in het vele voer dat hen wordt toegeworpen. Aan het plein staat de inmiddels tweehonderd jaar oude kathedraal. Het valt me op dat in deze Latijns Amerikaanse landen het lijden van Christus nog heftiger wordt verbeeld dan in Europa. Het bloed gutst bijna van de muren. Er is ook een tableau waarin de onbevlekte ontvangenis van Maria wordt uitgebeeld, maar ik kan de strekking van wat daar precies wordt getoond niet goed duiden.

Achter de kathedraal ligt een markt die uit twee verdiepingen bestaat. De eerste verdieping bevat vrijwel uitsluitend snuisterijen voor toeristen (die er bijna niet zijn); de tweede verdieping bestaat uit kraampjes met groenten, fruit, vlees en diverse restaurantjes. Ik spreek geen woord Spaans, maar het lukt toch aardig om me hier verstaanbaar te maken. Dat komt vooral door de geweldig vriendelijke mensen. Ze zijn oprecht geïnteresseerd in waar je vandaan komt en doen hun uiterste best om je te helpen. Als ze merken dat je de taal niet spreekt gaan ze ook niet steeds harder schreeuwen, iets dat nog wel eens gebeurt in andere landen waarvan ik de taal niet spreek.

Na  enkele dagen acclimatiseren ga ik op pad. De eerste meters gaan vrij eenvoudig; de weg is goed en gaat omlaag; altijd makkelijk. Op een gegeven moment moet ik natuurlijk weer naar boven en dan merk ik dat het fietsen hier niet zo eenvoudig is. Vooral het stijgingspercentage van de beklimmingen is niet gering. Daarnaast zijn grote delen niet geasfalteerd en het wegdek bestaat uit een combinatie van rotsen, stenen, grind, zand en stuifzand. Het oppervlak is vaak veranderd in ‘wasbord’ afgewisseld met diepe kuilen. Bij een temperatuur van rond de 35 graden is dat afzien. Steeds vaker moet ik afstappen en mijzelf en mijn fiets naar boven zeulen. Als het niet te steil is dan kan ik nog redelijk lopen, maar soms moet ik mijn passen tellen. Wat ik dan doe is dat ik 20 passen tel en vervolgens 20 tellen rust neem; soms haal ik nog geen 10 passen. In het meest extreme geval sta ik naast mijn fiets, zorg ervoor dat mijn sandalen niet wegglijden en duw de fiets vooruit door mijn armen te strekken. Vervolgens trek ik de remmen aan en doe een stap naar voren. Ik zet mezelf weer schrap, laat de remmen los en duw de fiets weer een armlengte vooruit. Dit gaat tergend langzaam en is verschrikkelijk vermoeiend.

Aan het eind van de eerste dag bereik ik een benzinestation. Ik moet nog benzine hebben voor mijn brander, dus stop ik ter plaatse. Op het terrein zie ik een wc en een kraan. In mijn ooghoek zie ik een kleine kruidenier. Alles wat je nodig hebt om te overnachten is daar en dus vraag ik aan de jongen die de pomp bedient of ik hier mijn tent mag opzetten. Na een telefoontje met de baas wordt toestemming gegeven en ik zoek een plekje om mijzelf te installeren. De aardige jongen van de pomp brengt mij twee zakjes met gekoeld water, grijpt een hark en maakt het terrein rondom mijn tent schoon. Bij de kruidenier die eigenlijk alleen snoep en chips heeft koop ik twee pakjes noedels die mijn diner voor de avond zijn. Zoals eigenlijk altijd slaap ik prima in mijn tentje en de volgende ochtend maak ik oploskoffie, maar omdat ik nog geen trek heb besluit ik het ontbijt daarbij te laten. Gelukkig maar, want terwijl ik aan het inpakken ben komt een buurvrouw langs met een grote kom maissoep, een kippenpoot, drie tortilla’s en een grote beker sterke koffie!

Ik ben op weg naar Salamá en probeer daarbij de grotere wegen links te laten liggen. De consequentie is wel dat mijn route over, in het algemeen slechtere wegen voert. Ik heb hierboven al een beetje omschreven hoe dat eruit ziet. Ik vervolg  mijn tocht en rijdt over een prachtige weg en verbaas me dat er vrijwel geen verkeer is. Na een paar kilometer wordt duidelijk waarom dat is; het asfalt verdwijnt en maakt plaats voor een verschrikkelijk slechte weg; delen zijn weggeslagen door aardverschuivingen en her en der lopen geulen dwars over de weg. Uiteindelijk kom ik bij een rivier. Ik had die plek thuis al op Google maps gezien en het was me opgevallen dat er geen brug zou zijn. Dat klopte ten dele, want de brug wordt op dit moment gebouwd. Een paar honderd meter verder was echter een noodbrug bestaande uit een dam en rioolbuizen waarover ik naar de overkant kon. Na een korte pauze wilde ik verder, maar het wegdek was veranderd in stuifzand waarin mijn fiets tot over de velgen wegzakte. Ik stond een beetje vertwijfeld te kijken hoe ik verder moest toen een auto stopte. De chauffeur, Luiz geheten bood mij een lift aan en zo werd ik ruim tien kilometer en ongeveer 400 hoogtemeters verder afgezet.

Vanuit Salamá wilde ik naar Coban fietsen. De officiële weg was ongeveer 100 km, maar er was ook een kleinere weg die 33 km korter was. Die laatste weg leek mij een prima keuze; het zou wat zwaarder worden, maar met 33 km voorsprong zou ik minstens net zo snel op mijn bestemming zijn. Dat viel tegen. De eerste kilometers gingen prima over een steenslagweg, maar na een klein dorpje ging de weg opeens omhoog. Over een afstand van zo’n 6 km moest ik ongeveer 600 m klimmen en daarvan heb ik geen meter gefietst. Uiteindelijk ben ik boven en begint de afdaling maar ik merk dat ik op de vlakke stukken niet meer in staat ben de trappers rond te draaien. Mijn spieren zijn volledig vervangen door gelatine. Ik vind een vlak stukje grond naast een plek waar vroeger een brug gelegen heeft die jaren geleden is verdwenen en zet mijn tent op. In het beekje was ik me en ik slaap goed.

De volgende dag is een herhaling van zetten. Na een relatief eenvoudig begin kom ik wederom bij een riviertje waar de brug verdwenen is en na door het water naar de overkant te zijn gewaad begint een gruwelijke beklimming. Over een afstand van 2,5 km moeten 300 meters worden geklommen. Als ik uiteindelijk boven ben heb ik geen energie en geen kracht meer om verder te fietsen. Ik volg de weg naar beneden en bij een splitsing waar ik moet kiezen voor de weg omhoog, terug naar het asfalt, of omlaag in de hoop een dorpje te bereiken waar ik kan overnachten kies ik voor het laatste. Ik volg de weg en uiteindelijk kom ik onder in het dal bij een klein gehucht dat bereikbaar is via een kabelbrug over de rivier. De kabelbrug bestaat uit twee betonnen pijlers waartussen vier kabels zijn gespannen. Op die kabels liggen metalen platen die het feitelijke brugdek vormen. Het geheel slingert vervaarlijk als je eroverheen loopt. Aan de andere kant van de brug ligt een voetbalveld, maar omdat ze moeten schipperen met de ruimte liggen de doelen niet recht tegen over elkaar. Naast het voetbalveld is een kruidenier en de eigenaresse is uiterst behulpzaam. Het belangrijkste is dat ze water heeft; ik had niets meer en kreeg ’s avonds enorme krampen als gevolg van dehydratie. Ik vroeg haar of ik mijn tent mocht opzetten op een veldje naast de rivier en volgens haar was dat geen enkele probleem.

Ik zette mijn tent op, ging me wassen in de rivier en maakte twee pakjes noedels klaar; garnalensmaak dit keer. Ik had tijdens de afdaling naar het dorp al besloten dat ik niet op eigen kracht weer naar boven zou gaan. Na een goede nacht ging ik daarom terug naar de winkel en vroeg of er vervoer naar boven kon worden georganiseerd. Ik had tuktuks zien rondrijden en ging ervan uit dat die groot genoeg zouden zijn om mij en mijn fiets te vervoeren. Dat klopte en ik maakte de afspraak dat ze me om tien uur zouden oppikken. Nadat ik nog wat water had gekocht liet ze me een aantal geweven kleedjes zien en vroeg of ik belangstelling had. Normaliter koop ik nooit souvenirs als ik fiets want ik heb gewoon geen plek. Nu wilde ik graag iets terug doen voor hun hulp en daarom besloot ik er een te kopen. Fout! In plaats dat ik een kleedje kocht van de eigenaresse van de winkel, kocht ik er eentje van haar schoondochter die het geld dat ik betaalde met een triomfantelijk gebaar in haar rok stopte. Ik zag de teleurstelling op het gezicht van de eigenaresse, deed of ik nog stond te twijfelen en kocht dus ook maar een tweede kleedje waarvan zij de opbrengst mocht opstrijken.

Ik liep terug naar mijn tent en begon met inpakken. Terwijl ik aan het inpakken was kreeg ik het gevoel dat ik mijn powerbank miste. Ik begon mijn tassen te controleren en kon het voorwerp niet vinden. Ik maakte me nog geen grote zorgen; waarschijnlijk had ik hem ergens anders opgeborgen. Terwijl ik wachtte op de tuktuk kwamen verschillende dorpelingen voorbij waarvan sommigen wilden proberen of ze een rondje konden fietsen. Anderen probeerden mij nog meer kleedjes te verkopen, maar ik hield mijn rug recht, bovendien had ik geen geld meer. De tuktuk arriveerde op tijd en we begonnen aan een woeste rit naar boven die ongeveer een half uur duurde terug naar het asfalt. Ik hing de tassen aan mijn fiets en zette koers richting Tactic, iets meer dan 10 km verderop. Het fietsen ging echter niet goed. Ik had geen kracht in mijn benen en met hangen en wurgen bereikte ik het dorpje. De inspanningen van de afgelopen dagen hadden mij meer gesloopt dan ik dacht. Ik besloot om daarom in Tactic een hotelletje te zoeken om te herstellen en plannen te maken voor de volgende etappes. In het hotel liep ik nog een keertje al mijn tassen na, maar mijn powerbank is weg en blijkt inderdaad uit mijn tent gestolen in de tien minuten dat ik in het dorp was. Dat geeft een beetje een wrange smaak in een week die verder alleen positieve ervaringen gekend heeft.