Van Angkor Wat via Phnom Penh naar Kampot

Op de markt

De rugklachten blijken heftiger dan verwacht en ik beweeg me voort als Quasimodo in de klokkentorens van de Notre Dame. Na een paar dagen gaat het beter en ik maak een wandeling over de markt waar ik ’s morgens mijn ontbijt koop; een belegde baguette en een ijskoffie met melk.

Angkor Wat

’s Middags fiets ik naar het kantoor waar kaartjes voor Angkor Wat worden verkocht. Het is een enorm complex op enkele kilometers van de tempels. Iedere bezoeker krijgt een persoonlijk entreebewijs met pasfoto om fraude te voorkomen. De prijzen zijn fors; voor één dag betaal je $37, maar het is absoluut de moeite waard. Als je je kaartje na vijf uur koopt voor de volgende dag heb je toestemming om de zonsondergang bij Angkor Wat mee te maken. Snel fiets ik daarom naar deze tempel en ben net op tijd.

Angkor Wat is gebouwd door Suryavarman II (1113-52) die eenheid bracht in het rijk van de Khmer dat een groot deel van Zuidoost Azië besloeg. De tempel is de wereldse representatie van de berg Meru en gewijd aan de Hindu god Vishnu. Het centrale deel bestaat uit een soort pagode met vijf torens, waarvan je er slechts drie ziet als je er recht voor staat. Angkor Wat is het nationale symbool van Cambodja en de torens van Angkor sieren de vlag. Sinds de bouw is Angkor Wat altijd in gebruik gebleven in tegenstelling tot de rest van het complex. (Voor alle duidelijkheid; alle genoemde informatie is afkomstig uit de Lonely Planet en een aantal websites zoals bbc.com.) Ik blijf tot de zon onder is en in het donker fiets ik de 10 km terug naar Siem Reap.

Het is voor mij de derde keer dat ik hier ben en daarom besluit ik dat één dag genoeg is om de tempels te bezoeken. Dat lijkt ruim, maar het complex is gigantisch. Om een indruk te geven; ik heb de dag dat ik hier ronddool 73 km gefietst en slechts een klein deel kunnen bekijken. Alleen al de tempel van Angkor Wat meet 1,5 bij 1,3 km en is omgeven door een gracht met een breedte van bijna 200 m!

Het is het grootste religieuze bouwwerk ter wereld. Hoewel Angkor Wat vaak wordt gebruikt om het gehele complex aan te duiden is het slechts een klein deel. Naast Angkor Wat ligt de eigenlijke stad, Angkor Tom, een stad die in haar hoogtijdagen een miljoen inwoners had. Van de ‘gewone’ houten huizen is niets bewaard gebleven; alleen de goden werden geacht in stenen gebouwen te mogen wonen. De stad en de tientallen omliggende tempels liggen middenin het oerwoud dat in de eeuwen na de ondergang van het rijk van de Khmer vrij spel kreeg en de tempels overwoekerde.

Ta Phrom

Ik besluit om de zonsopgang bij Angkor Wat aan me voorbij te laten gaan. Door velen wordt dit als een hoogtepunt gezien, maar ik vind het overgewaardeerd en te druk met de vele honderden toeristen die er op af komen. Ik fiets direct naar Ta Phrom, de tempel die volgens de Lonely Planet het ultieme Indiana Jones gevoel geeft, iets dat me wel aanspreekt. 😊 Toen Angkor Wat herontdekt werd door Henri Mouhout in het midden van de negentiende eeuw waren alle tempels overwoekerd door het oerwoud. Om de kwetsbare gebouwen te beschermen werden de bomen gekapt en de boomwortels verwijderd, behalve bij Ta Phrom. Hier groeien de bomen nog ongegeneerd bovenop de muren en daken van de tempel en dat geeft een indruk wat Mouhout moet hebben gezien toen hij hier was.

Preah Neak Poan en Preah Khan

Na Ta Phrom fiets ik over een smal pad naar Preah Neak Poan, een kleine tempel omringd door een aantal vijvers te midden van een enorm kunstmatig, rechthoekig meer, ook wel de Oostelijke Baray (er zijn meerdere) genoemd. De functie van de baray is onduidelijk. Lange tijd is gedacht dat het een reservoir was om water op te vangen voor irrigatie, maar steeds meer wordt gedacht dat het een symbolische weergave is van de ‘Zee van de schepping’ met de berg Meru in het midden.

 

 

 

Angkor Tom

Ik vervolg mijn tocht, bezoek Preah Kahn en fiets door de noordelijke toegangspoort Angkor Tom binnen. Ik rijd langs het Terras van de olifanten, waar vroeger parades werden afgenomen naar Bayon, de centrale tempel van de stad. Voor ik die tempel bezoek ga ik echter oostwaarts en fiets over de stadsmuur naar de zuidelijk toegangspoort.

Ik neem een kijkje bij de oostelijke toegangspoort en terwijl ik pauzeer zie ik een gifgroene slang een prooi vangen. Ik kan niet goed zien wat het is en voor ik mijn camera kan pakken is het reptiel verdwenen in de struiken. Na een kijkje vanaf de stadsmuur op de zuidelijke toegang tot de stad keer ik terug naar Bayon.

 

Bayon

Vanaf een afstandje ziet Bayon eruit als een enorme puinhoop en dat is het ook 😉. Kom je echter dichterbij dan zie je dat de tempel 54 torens heeft. Iedere toren heeft vier ‘grimlachende’ gezichten van Bodhisattva Avalokiteshvara. De gezichten vertonen een grote gelijkenis met Jayavarman VII (1181-1219), de bouwer van deze tempel. De muren van het gebouw zijn versierd met de prachtigste bas-reliefs die je je kan voorstellen. Behalve dat deze verhalen vertellen over de vele veldslagen die met succes werden gevoerd, onder andere tegen de Chinezen, laten ze ook zien hoe het alledaagse leven in het rijk van de Khmer eruit zag. De totale lengte van dit beeldhouwwerk is een ongelofelijke 1,2 km.

Ik wil nog een bezoek brengen aan Angkor Wat om de bas-reliefs van die tempel nog een keer te zien, maar het is al laat en daarom fiets ik terug naar Siem Reap. Bij de zuidelijke poort stap ik nog een keer af om de toegang met de beelden van goden en demonen nog een keer te bekijken. Langs Angkor Wat fiets ik verder en net voor zonsondergang ben ik terug in het hostel.

Phnom Penh

Op oudejaarsdag neem ik de bus naar Phnom Penh waar ik met een groep andere fietsers Oud en Nieuw vier. In een tuktuk rijden Birgit en ik naar een huis met dakterras waar zo’n tien andere fietsers zich hebben verzameld. Ook Céline is aanwezig. Drie maanden geleden was zij tijdens een overstap naar Vietnam in Beijng door de Chineze autoriteiten gedwongen terug te keren naar Frankrijk. Vlak voor twaalven rijden we met acht man in een tuktuk naar het koninklijk paleis om het vuurwerk te bekijken te midden van duizenden Cambodjanen. We besluiten de avond in de reggaebar met een dakterras dat uitkijkt over de stad.

Sinds ik in de Pamir heb gefietst heb ik nog steeds al mijn winterkleding in mijn bagage. Ik ga naar het postkantoor om een tas met kleding, mijn slaapzak en nog wat overbodige spullen terug te sturen naar Nederland. Als alles meezit komt dit pakket over drie tot zes maanden aan. Ik bezoek Wat Phnom, volgens de overlevering de tempel waar Phnom Penh is ontstaan. Het verhaal gaat dat een zekere mevrouw Penh op de heuvel (phnom) een tempel bouwde met Bhuddabeelden die langs de oever van de Mekong waren aangespoeld.

Tuol Sleng gevangenis

Daarna bezoek ik de Tuol Sleng gevangenis. Deze gevangenis, gevestigd in een oud schoolgebouw is de plaats waar de Rode Khmer tussen 1975 en 1979 20.000 tegenstanders van het regime gevangen hield en martelde. De gevangenis maakt een grote indruk op mij en de andere bezoekers. Hoewel overal plakkaten hangen die je verbieden om te lachen is dat feitelijk overbodig, als je hier rondloopt maakt zich een beklemmend gevoel van je meester. In de klaslokalen staan bedden waarop de slachtoffers werden gemarteld. De slachtoffers werden net zo lang gemarteld totdat ze een ‘bekentenis’ aflegden. Na een bekentenis werd de rest van de familie ook gevangen gezet, gemarteld en ter dood gebracht. Volgens Pol Pot moest je wanneer je gras wilt uitroeien het met wortel en al uitrukken.

Af en toe hangen foto’s aan de muur gemaakt door een Vietnamese fotograaf op de dag dat de gevangenis werd veroverd door de Vietnamezen in januari 1979. Op de foto’s zijn de bedden te zien met daarop slachtoffers van de martelingen; gruwelijk. In de vier jaar dat de Rode Khmer van Pol Pot aan het bewind was zijn naar schatting twee miljoen Cambodjanen vermoord; dat is bijna 1 op de 4 bewoners. Het land is in die tijd vrijwel geheel geïsoleerd van de buitenwereld, langs de grenzen lagen mijnenvelden en het was lange tijd onduidelijk wat hier gebeurde. Veel van de mijnen zijn nog steeds niet opgeruimd en nog dagelijks vallen slachtoffers als gevolg van dit oorlogstuig.

Cheung Ek

De volgende dag fiets ik met Birgit richting Kampot in het zuiden. Onderweg stoppen we om een bezoek te brengen aan Cheung Ek, een van de vele honderden ‘killing fields’ in Cambodja. Het is op deze plek dat de gevangenen van Tuol Sleng ter dood werden gebracht. In vrachtwagens werden de gevangenen ’s nachts naar deze voormalige begraafplaats gebracht om te worden vermoord. Omdat kogels duur zijn, werden de slachtoffers doodgeslagen. De moorden vonden ’s nachts plaats en om dat te verhullen voor de omgeving, hingen in de bomen luidsprekers waaruit revolutionaire liederen klonken. De lichamen werden in massagraven gegooid en daarna bestrooid met DDT, om de stank tegen te gaan, maar ook om de ‘overlevenden’ te doden. Op het terrein is in de jaren tachtig een pagode gebouwd met daarin de schedels van 8000 slachtoffers die hier zijn omgekomen. Deze pagode vormt nu het nationale monument ter nagedachtenis aan deze zwarte periode.

Kampot

Met een beklemd gevoel nemen we afscheid van Cheung Ek en fietsen in zuidelijk richting naar Kampot. We hebben de wind in de rug en aan het eind van de middag bereiken we Srok Tram Kak waar we bij een tempel aankloppen en vragen of we er kunnen overnachten. We zetten onze tenten op ik maak snel wat te eten klaar; een pakje cup a soup dat ik nog heb overgehouden uit Turkije (Mercimek Corba) en een broodje dat ik op de markt heb gekocht.

 

De volgende ochtend fietsen we snel verder en aan het begin van de middag arriveren we in Kampot. In 2006 ben ik ook in Kampot geweest toen ik met Inge van Bangkok naar Ho Chi Minh fietste. Toen waren we de enige toeristen hier en Kampot was een slaperig provinciestadje. Het enige restaurant dat ik toen kon vinden bestond uit een aantal plastic tafeltjes met krukjes die tijdelijk langs de weg werden neergezet. Inmiddels is het ontdekt door toeristen en langs de rivier zijn tal van restaurants en kroegen en er zijn vele hostels en hotelletjes.

Ik voel me erg slap en besluit hier te blijven. Birgit is nog vol energie en zij fietst alleen verder. Ik zoek een hostel en val al snel in slaap om ’s nachts wakker te worden vanwege gerommel in mijn darmen. Ik heb heftige diarree, moet overgeven en heb een zware hoofdpijn. Na een dag vasten en veel water voel ik me echter al snel weer beter. Voor de zekerheid neem ik nog een dag rust voordat ik verder ga langs de kust naar Thailand en benut de tijd om mijn blog bij te werken. De komende weken fiets ik naar Maleisië om begin februari naar Bangkok te gaan waar ik een afspraak heb met Anne en Iris. Ik kijk daar erg naar uit!