De lange mars naar China

Osj

De eerste dagen in Osj bestaan vooral uit eten en slapen. De inspanningen om de Pamir over te steken blijken groter dan gedacht. Dat geldt niet alleen voor mij, maar ook voor de vele andere fietsers die hier aankomen. Na een tijdje maak ik mijn fiets schoon en onderzoek deze op schade die mogelijk is opgelopen tijdens de tocht. Het valt mee, behalve dat de al in Murghab geconstateerde speling in mijn vooras groter lijkt te zijn geworden. Ik kan dat echter niet repareren. Na een telefoontje met Van Herwerden worden nieuwe lagers besteld die Inge zal mee nemen als ze naar China komt.

 

Osj is geen bijzondere stad, maar na weken in de Pamir lijkt het alsof we in luilekkerland zijn aangekomen. Overal zijn groenten en fruit te koop zoals komkommers, tomaten, meloenen, perziken, etc. In de Pamir bestonden onze maaltijden vooral uit instant noodles, soms opgeleukt met sardines in blik, of uit aardappelsoep met kool. In Osj is zelfs een restaurant waar sushi op de menukaart staat!

Handel

Naar de Chinese grens

Op vrijdag 29 september vertrek ik met de bus terug naar Sari Tash om van daaruit naar de Chinese grens te fietsen. Ik had inmiddels begrepen dat deze grens in het weekend gesloten is en baalde al dat ik een dag zou moeten wachten omdat ik op zaterdag zou aankomen. ’s Morgens vroeg fiets ik naar het viaduct waar de minibusjes, Matroesjka’s geheten verzamelden. Mijn spullen worden ingeladen, behalve mijn fiets. Na twee en een half uur wachten komt er beweging rond mijn bus en mijn spullen worden er weer uitgehaald en in een andere bus ingeladen. Om twee uur, na ruim vijf uur wachten vertrekt de bus naar Sari Tash. Onderweg krijgen we een lekke band, maar deze wordt snel verwisseld en om zes uur kom ik aan op mijn bestemming op ruim 3000 m hoogte. Het vriest en ik zoek snel een homestay om te overnachten.

Op zaterdag fiets ik richting Erkeshtam, de grensplaats op ongeveer 70 km van Sari Tash. Het fietsen is zwaar. Het vriest licht en de weg gaat voortdurend omhoog. Volgens Google Maps ligt de pas van 3700 m ter hoogte van de grens en ik verbaas me dat de stijging al zo vroeg inzet. Ik ben bang voor een tussentijdse afdaling, iets waar ik een enorme hekel aan heb tijdens een beklimming. Na bijna 40 km is er een alternatieve route richting de grens en ik besluit die te nemen. Het is de oude weg naar Erkeshtam en deze gravelweg blijkt nog heuvelachtiger dan ik had verwacht.

Ik fiets langs een verlaten herderskamp en vraag me af hoe archeologen de achtergelaten sporen zouden interpreteren. Opeens vliegen er vier adelaars vlak boven mij en ik stop even om deze reuzen te bewonderen. Na een paar kilometer kom ik weer op de hoofdweg en constateer dat ik de pas al voorbij ben en dat de informatie op Google Maps niet klopt. De weg omlaag is genieten en met grote snelheid ga ik richting de grens. Op 10 km voor mijn bestemming bereik ik de rivier, maar om bij het dorp te komen volgen toch weer enkele venijnige klimmetjes. In Nura, een dorpje vlak voor de grens vind ik een homestay. Ik geef aan dat ik twee nachten wil blijven omdat ik op maandagochtend de grens wil oversteken. De gastvrouw laat me echter weten dat de grens tot donderdag of vrijdag gesloten is vanwege feestelijkheden in China. Ik schrik me wezenloos; daar zat ik niet op te wachten.

In mijn Lonely Planet lees ik dat de eerste week van oktober ook wel de ‘Gouden week’ wordt genoemd. De Chinezen vieren dan de oprichting van de republiek China op 1 oktober 1949 en het hele land ligt ongeveer plat. De grens met Kirgizië is die week gesloten. Ik fiets de volgende ochtend naar Erkeshtam om meer informatie te krijgen. Erkeshtam is de feitelijke grensplaats, maar is niet veel meer dan een verzameling containers en woonwagens die op blokken staan.

Het is er uitgestorven en bij het met een hangslot afgesloten hek aangekomen zoek ik naar iemand om te vragen wanneer het slot verwijderd gaat worden. Bij een klein officieel uitziend kantoortje bespeur ik leven en stel mijn vraag. De aanwezige beambte houdt zijn armen gekruist voor de borst, een symbool dat hier betekent dat iets gesloten is en maakt me duidelijk dat grens pas op 9 oktober weer open gaat. Dat betekent dat ik ruim een week in Nura moet wachten en daar heb ik geen zin in. De volgende dag neem ik een matroesjka richting Osj en nog een dag later rijd ik met een gedeelde taxi naar Bishkek, de hoofdstad. Na een reis van twaalf uur over besneeuwde passen kom ik daar rond middernacht aan bij een hostel waar ik enkele bekenden zoals de Arubaanse gebroeders Laclé en de Zuid-Afrikaanse Birgit, met wie ik in de Pamir gefietst heb, terugzie. Het is een gezellig weerzien waarbij de nodige wodka wordt geschonken.

China

Ondanks mijn pogingen om mijn reserveringen van vliegtuig en hotels te annuleren lukt dat niet. Ik boek een nieuw ticket naar Xi’an en ga in de stad op zoek naar verpakkingsmateriaal om mijn fiets voor te bereiden op de vlucht naar China. Ik vlieg via Urumqi in noordwest China waar ik moet overstappen. Het inchecken in Bishkek verloopt soepel en in Urumqi is al mijn bagage aangekomen. Ik moet door de douane omdat mijn aansluitende vlucht een binnenlandse is. Hier wordt mijn bagage zeer streng gecontroleerd en ik moet al mijn tassen openen en leeghalen; het wordt een bende, maar uiteindelijk mag alles mee. Daarna wordt mijn handbagage gecontroleerd en wederom moet alles worden uitgepakt. Mijn deodorant (brandgevaar) en mijn shampoo worden in beslag genomen, ook al protesteer ik dat de laatste bijna op is. Tijdens de vlucht naar Xi’an hebben we veel turbulentie en het voelt alsof we in een kermisattractie zitten. Na aankomst rijd ik met een busje naar het Han Tang hostel in het centrum van de stad.

Xi’an

De volgende dagen wordt het weer slechter en het regent vrijwel de gehele dag. Ik loop door de stad op zoek naar een goede fietsenmaker die me wellicht kan helpen met mijn vooras, maar kan die niet vinden. Wel weet ik een Chinese simkaart te bemachtigen en na het installeren van een VPN op mijn telefoon zijn programma’s als Google, Facebook, WordPress en Whats App weer benaderbaar. De Chinese overheid blokkeert al deze programma’s en als je er geen toegang meer toe hebt merk je pas hoe je beperkt wordt.

Ik had een heel romantisch beeld van Xi’an, een stad die in het westen pas enige bekendheid verkreeg na de ontdekking van het Terracottaleger, maar het is een conglomeraat van beton met hier en daar een pareltje in de vorm van een tempel of ander historisch bouwwerk. Het centrum van deze stad met acht miljoen inwoners is omgeven door een middeleeuwse muur met een lengte van 14 km. Het middelpunt wordt gevormd door de ‘Bell Tower’ en op enige afstand daarvan ligt de ‘Drum Tower’ waarop enorme trommels zichtbaar zijn.

Op enig moment loop ik door de Moslimwijk, een wijk die zoals de naam al aangeeft bewoond wordt door vele moslims. Xi’an wordt wel gezien als het eindpunt van de zijderoute en dat verklaart mogelijk hun aanwezigheid. Ik loop door de drukke straten die vol zitten met winkels en restaurantjes.

In een daarvan bestel ik een soort soep met dumplings en probeer die met stokjes te eten terwijl alle andere gasten nauwlettend toekijken hoe die toerist het ervan afbrengt. Daarna wandel ik verder door deze miljoenenstad die vergeven is van de winkelcentra waar beroemde merken als Gucci en dergelijke niet ongewoon zijn. Daarnaast is op vele straathoeken een Starbucks coffeeshop te vinden. Persoonlijk vind ik het ongelooflijk dat deze keten die het meest smerige bocht ter wereld op de markt brengt zo populair is.

Fietsen in Xi’an

De volgende dag regent het nog steeds en ik kan het niet opbrengen om te vertrekken. Wel besluit ik om Banpo te bezoeken, een museum van een archeologische opgraving waar de resten van een neolithische nederzetting uit het vierde millennium zijn blootgelegd. In de stromende regen fiets ik de ruim 15 km naar het museum en maak kennis met mijn Chinese medeweggebruikers. Xi’an is in zekere zin heel fietsvriendelijk; er zijn honderden zo niet duizenden huurfietsen die met behulp van een app op je telefoon gebruikt kunnen worden. Ook heeft de stad vele fietsbanen, maar die zijn overwegend in gebruik als parkeerplaats voor auto’s en ook de stadsbussen stoppen er om passagiers in en uit te laden. Het autoverkeer houdt met niemand rekening en al helemaal niet met fietsers. Dat betekent dat je voortdurend moet opletten, zeker wanneer je wordt ingehaald door auto’s die of gelijk stoppen of rechtsaf slaan terwijl je er achter zit.

Banpo

Het archeologisch museum in Banpo is een beetje vergane glorie, maar absoluut de moeite waard. Afgezien van een aantal zalen waarin de opgegraven spullen zijn tentoongesteld hebben ze een gebouw geplaatst over een groot deel van de opgraving waar het opgegraven areaal is te bewonderen.

De nederzetting ligt op een van de terrassen van de Gele Rivier en is in de jaren vijftig van de vorige eeuw onderzocht toen men op de locatie stuitte tijdens de uitbreiding van de stad. Ter plaatse zijn de resten van diverse ronde en rechthoekige huizen terugvonden alsook diverse begravingen. Kinderen werden vooral in urnen begraven, vaak in de nabijheid van de huizen. De nederzetting was omsloten door een droge gracht van enkele meters diep. Het lijkt geen makkelijke opgraving te zijn geweest en ik heb bewondering voor de wijze waarop de resten zijn blootgelegd. De teksten in het museum zijn echter nogal achterhaald. Zo wordt gesteld dat de mensen voorafgaand aan het neolithicum rauw vlees aten en dat de neolithische levenswijze daarom een enorme vooruitgang betekende. Op een ander paneel staat dat deze mensen volgens een ‘primitieve vorm van communisme’ leefden. Persoonlijk wist ik niet dat er gradaties waren in communisme.

Jingdi

De regen wordt allengs heftiger en ik besluit daarom een bezoek te brengen aan het mausoleum van Jingdi, een keizer uit de Han-dynastie die leefde van 188 tot 141 v. Chr.

Het mausoleum heeft de vorm van een piramide en is omgeven door tientallen grafkamers die zich als de spaken van een wiel uitstrekken over de omgeving. Op het terrein ligt ook het mausoleum van de keizerin en langs de toegangswegen ervan liggen nog veel meer graven. Het totale oppervlak van deze necropolis bedraagt 20 km2. Het mausoleum van de keizer zelf is, voor zover ik weet niet onderzocht, maar de grafkamers eromheen wel. Hier werden hoge ambtenaren en edelen begraven. Net als in de grafkamers van het terracottaleger werden beelden van klei meegegeven aan de doden. Alleen zijn de beelden hier niet levensgroot, maar een stuk kleiner en is de algemene teneur niet zo martiaal.De beelden zijn ooit allemaal beschilderd geweest en waren voorzien van kleding. De armen waren meestal van hout en net als het textiel van de kleding is dat vrijwel volledig vergaan. Naast vele menselijk gedaanten waren er ook vele dieren die in processie in de graven waren opgesteld. Net als in Banpo is een deel van de opgraving overdekt en kan je een kijkje nemen in de opgravingsputten. Het is een zeer indrukwekkend geheel.

Hua Shan

De dag erop is het weer iets beter, het is droog en ik fiets in oostelijke richting de stad uit. Pas na zo’n 45 km kom ik voor het eerst op een tweebaansweg en wordt het verkeer iets rustiger. Ik heb niet echt een plan. Eind oktober komen Inge en Riemer naar China en ik ga hen ontmoeten in Pingyao. Elma en Ab komen rond die tijd ook aan in Xi’an en met hen fiets ik naar Hanoi in Vietnam. Totdat zij arriveren wil ik nog wat kilometers maken, maar zonder een echt doel en vooral vanwege het slechte weer is de motivatie ver te zoeken. Ik fiets via Weinan naar Hua Shan, een toeristische trekpleister dat bestaat uit een groot park in de bergen met tal van wandelpaden en tempels in een berglandschap dat vol is van mystiek en legendes.

De volgende dag besluit ik naar de Noord top te wandelen. In de stromende regen loop ik door het parklandschap door het dal van een rivier. De eerste kilometers zijn goed te doen, het pad gaat gestaag omhoog. Dat verandert wanneer de eerste traptreden beginnen en al gauw is het niet meer wandelen, maar alleen nog maar traplopen. Honderden meters hoogte moeten op deze manier worden overbrugd. Op een aantal plekken zijn de trappen zo steil dat je je vast moet houden aan ijzeren kettingen om te voorkomen dat je naar beneden valt. Het park staat bekend om zijn fraaie vergezichten, maar daar zie ik vanwege het slechte weer niet veel van. Gelukkig trekt de bewolking even weg als ik op een fraai uitzichtpunt aankom en ik de bergwanden zie opduiken uit de nevel. Na vijf uur en 1200 meter stijgen bereik ik de top en ben onmiddellijk omringt door tientallen toeristen die met de kabelbaan naar boven zijn gekomen. Velen van hen laten een medaille graferen waarin melding wordt gemaakt dat ze de Noord top hebben bedwongen. Ik besluit ter plaatse om met de kabelbaan af te dalen omdat de traptreden niet alle berekend zijn op mijn schoenmaat 47 en ik geen zin heb om nog eens vier uur in de regen te wandelen. De afdaling gaat snel en na 10 minuten ben ik beneden. Daarna met een shuttlebus en een taxi teruggereden naar mijn hotel.

En nu?

De komende dagen lijkt er verbetering in het weer te komen en ga ik weer op de fiets. Op 24 oktober keer ik terug naar Xi’an zodat ik mijn visum voor China kan verlengen en een visum kan regelen voor Vietnam. Ik hoop dat dat lukt, want de visumregels voor China worden telkens aangepast. Céline, een Française met wie ik in de Pamir fietste is in Beijing op het vliegveld tegengehouden toen ze op doorreis was naar Vietnam. Zij had stempels van Turkije en Iran in haar paspoort staan en is teruggestuurd naar Frankrijk! Gelukkig heb ik twee paspoorten, maar ik voel de stress nu al weer uit mijn oren komen bij de gedachte aan de visumperikelen.

Ik kijk erg uit naar de aankomst van Inge, Riemer, Elma en Ab. Het lijkt me leuk om na zoveel maanden weer een paar bekende gezichten te zien. Bovendien voel ik me in China echt een ‘alien’. Ik kan niets lezen en begrijp nu een beetje hoe een analfabeet zich moet voelen. Bovendien als ik al een poging doe om iets in het Chinees te zeggen wordt ik niet begrepen. Onderweg zijn de Chinezen erg afstandelijk en ik wordt niet of nauwelijks begroet. Als ik afstap, bijvoorbeeld om iets te eten in een eethuisje dan verandert dat en is men erg enthousiast over mijn aanwezigheid. Het is een bijzonder land, dat dan weer wel. 😊